اشاره: عصر نورانى امامت امام عسكرى(ع) -با این‌كه كوتاه‌ترین دوران امامت ائمه هدى علیهم السلام بود- یك ویژگى منحصر به فرد داشت و آن، زمان انتقال عصر حضور» به عصر غیبت» بود. ازاین‌رو مى‌توان گفت اصلى‌ترین راهبرد (استراتژى) دوران شش ساله‌ى امامت آن حضرت، برنامه‌ریزى دقیق در خصوص استقرار، بسط و تحقق كامل فرهنگ مهدویت بود. به همین جهت در بیانات آن امام بزرگوار روایات متعدد گفتمان‌ساز این فرهنگ مشهود است.
دو راهبرد نجات‌بخش در عصر غیبت
به‌عنوان نمونه؛ حضرت بعد از معرفى امام مهدى علیه السلام به‌عنوان جانشین‌شان به وكیل خود در شهر قم - احمد بن اسحاق- به این‌راهبرد مهم اشاره فرمودند كه: در دوران غیبت، كسى از هلاكت رهایى نمى‌یابد جز كسى‌كه خداوند او را:
(1) در اعتقاد به امامت او ثابت و استوار بدارد.
(2) براى دعا به تعجیل فرج آن حضرت موفق نموده باشد.»
(. وَ اللهِ لَیَغِیبَنَّ غَیبَهً لاَ یَنجُو فِیهَا مِنَ الهَلَكَهِ إلاَّ مَن ثَبَتَهُ اللهُ عزَّوَجلَّ عَلَى القَولِ بِإمَامَتِهِ وَ وَفَّقَهُ لِدُّعَاءِ بِتَعجِیلِ فَرَجِهِ. (كمال الدّین، ج2، ص384)) در تبیین مختصر این دو راهبرد؛ اشاره به دو نكته، مهم است:
نكته اول) یك عمر عبادت؛ اجر تبلیغ و ترویج فرهنگ مهدوى
حضرت عسكرى علیه السلام روایتى از امام سجاد علیه السلام را بازروایى مى‌فرمایند كه موجز آن به این مضمون است: خداوند متعال به موسى علیه السلام فرمود: اگر مى‌خواهى ثواب یك عمر عبادت در نامه عملت ثبت شود، مردم را با امام زمانشان آشنا كن!»
متن روایت به نقل مرحوم مجلسى در بحار الانوار به این شرح است: امام حسن عسكرى علیه السلام فرمود: امام سجاد علیه السلام فرمود: خدا به‌سوى موسى وحى فرستاد، مرا محبوب مخلوقاتم گردان! و مخلوقاتم را هم محبوب من كن! موسى گفت:ای پروردگار، چگونه این كار را انجام دهم؟ فرمود: نعمت‌هاى ظاهرى و باطنى مرا به آن‌ها یادآورى كن تا مرا دوست دارند.
اى موسى ! به‌خاطر داشته باش! اگر بنده فرارى مرا به سویم برگردانى و یا بنده گم‌شده‌ام را به خانه من برسانى، براى تو از عبادت صد سال كه روزهایش را روزه بدارى و شب‌هایش نماز به پا دارى، بهتر است. موسى گفت: پروردگارا! بنده گریخته از تو كیست؟ فرمود: بندگان گنه‌كار. پرسید: گمشده‌ى از در خانه تو كیست؟ فرمود: نادانى كه امام زمانش را نمى‌شناسد، و یا این‌كه پس از شناختش از او غائب است و از حضور ظاهرى و یا باطنى او بهره نمى‌برد (ولى تو وى را به امام زمانش نزدیك مى‌كنى تا از او بهره مند گردد).
هم‌چنین گمراه كسى است كه نسبت به احكام دینش جاهل است در حالى كه تو شریعت و احكام معارف دینش را به وى یاد مى‌دهى. امام سجاد در ادامه فرمودند: پس بشارت باد بر علماء شیعه ما به ثواب و پاداش اَعظم و بزرگ و جزاى فراوانى كه خداوند براى تبلیغ، خدمات فرهنگى، هدایت‌ها و روشنگرى‌هایى كه مى‌كنند.»
(. قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرِیُّ علیه السلام قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیهما السلام أَوْحَی اللَّهُ تَعَالَی إِلَی مُوسَی حَبِّبْنِی إِلَى خَلْقِى وَ حَبِّبْ خَلْقِى إِلَیَّ قَالَ یَا رَبِّ كَیْفَ أَفْعَلُ قَالَ ذَكِّرْهُمْ آلَائِی وَ نَعْمَائِی لِیُحِبُّونِی فَلَأَنْ تَرُدَّ آبِقاً عَنْ بَابِی أَوْ ضَالًّا عَنْ فِنَائِى أَفْضَلُ لَكَ مِنْ عِبَادَةِ مِائَةِ سَنَةٍ بِصِیَامِ نَهَارِهَا وَ قِیَامِ لَیْلِهَا قَالَ مُوسَى وَ مَنْ هَذَا الْعَبْدُ الْآبِقُ مِنْكَ قَالَ الْعَاصِى الْمُتَمَرِّدُ قَالَ فَمَنِ الضَّالُّ عَنْ فِنَائِكَ قَالَ الْجَاهِلُ بِإِمَامِ زَمَانِهِ تُعَرِّفُهُ وَ الْغَائِبُ عَنْهُ بَعْدَ مَا عَرَفَهُ الْجَاهِلُ بِشَرِیعَةِ دِینِهِ تُعَرِّفُهُ شَرِیعَتَهُ وَ مَا یَعْبُدُ بِهِ رَبَّهُ وَ یَتَوَصَّلُ بِهِ إِلَى مَرْضَاتِهِ. قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیهما السلام فَأَبْشِرُوا عُلَمَاءَ شِیعَتِنَا بِالثَّوَابِ الْأَعْظَمِ وَ الْجَزَاءِ الْأَوْفَرِ. (بحارالانوار/ج2/ص4))
یكى از پیام‌هاى ضمنى این روایت این است كه عالمان دین به دو دسته قابل تقسیم‌اند: (1) عالمانى مهدى‌اندیش، مهدى باور و مهدى یاور؛ (2) عالمانى كه چنین دغدغه‌اى ندارند و مهدى‌اندیشى در سیره علمى و عملى آن‌ها تجلى و نمود چندانى ندارد
نكته دوم) جلوه عملى دعاى فرج
دعا براى تعجیل در فرج امام زمان (علیه السلام) باید جلوه عملى داشته باشد؛ زیرا دعاى بدون عمل، بى‌ثمر است و به اجابت نخواهد رسید. امام رضا (علیه السلام) فرمودند: كسى‌كه‌بى‌عمل دست به دعا بردارد، خودش را مسخره نموده است» (مَنْ سَأَلَ اللَّهَ التَّوْفِیقَ وَ لَمْ یَجْتَهِدْ فَقَدِ اسْتَهَزَأَ بِنَفْسِهِ (بحار الأنوار/ج78/ص356)).
مهم‌ترین جلوه عملى دعاى فرج، زمینه‌سازى براى ظهور است. لازمه این زمینه‌سازى هم این است كه همان‌طور كه امام زمان (علیه السلام) رهبرى جهانى است، ما نیز باید از منظرى جهانى به این موضوع نگاه كنیم. در نگاه اجتماعى اسلام، علاوه بر شهرها، روستاها، قریه‌ها و محلات، جامعه جهانى نیز مدّ نظر است، لذا در تربیت صحیح اسلامى - كه رسالت اصلى علما دین است- باید هر مسلمان به‌نحوى تربیت شود كه بتواند اسلام خود را در تمام جهان ارائه كند و براى تمام عرصه‌ها خود را مهیا نموده باشد؛ زیرا امام زمان ما، امام تمام زمین‌ها و زبان‌ها و ملیت‌هاست.
وقتى عالمان دین -به‌عنوان محور امام زمان‌شناسى و زمینه‌سازان اصلى ظهور- جهانى و فراتر از مرزها فكر مى‌كنند و حضرت مهدى (علیه السلام) را منجى همه جهان مى‌بینند به‌طور طبیعى بسته به میزان گنجایش و ظرفیتى كه دارند، هركدام یك منجى مى‌شوند كه از مرزهاى زمان و مكان عبور كرده‌اند. مسلماً این طبقه (عالمان دغدغه‌مند مهدى اندیش) هم براى اطرافیان و محیط پیرامونى خویش مى‌تواند مفید باشد و هم دیگران از وجود او بهره مند شوند. به استناد روایات، حضور افراد مؤمن در یك محیط باعث مى‌شود كه عذاب از بقیه مردم نیز رفع شود.
در مقابل، كوتاهى در این امر ممكن است ظهور را تا مدت نامعلومى به تأخیر بیندازد. هرچند حتى اگر ما كوتاهى كنیم و این امر را به تأخیر بیندازیم، خداوند در تحقق آن كوتاهى نكرده و اگر تنها یك روز از عمر جهان مانده باشد خداوند حضرتش را ظاهر خواهد ساخت (لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیَا إِلَّا یَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِكَ الْیَوْمَ حَتَّى یَخْرُجَ فِیهِ وَلَدِیَ الْمَهْدِی (كمال الدین/ج1/ص280)). اما مهم این است كه ما در واقعه شریف ظهور، نقش داشته باشیم و هزینه‌ها و تأخیر آن‌را به حداقل برسانیم.
تربیت نسل منتظر؛ ماهیت دعاى فرج عالمان مهدى اندیش
از روایات متعدد چنین استفاده مى‌شود كه ظهور حضرت مهدى (عجل الله فرجه الشریف) منوط به تربیت و ظهور، نسل است؛ و عالمان مهدى یاور باید عمده تلاش خود را در این‌راستا به كار برند. ائمه اطهار علیهم السلام توصیه دارند: در آموزش معارف ما اهل بیت به فرزندانتان شتاب كنید پیش از آن‌كه منحرفان، زودتر از شما به سراغ آن‌ها بروند.» (بادِرُوا أولادَكُم بِالحَدیثِ قَبلَ أن یَسبِقَكُم إلَیهِمُ المُرجِئَةُ (الكافى، ج6، ص47)) و این‌كه كار با جوانان یك فرصت است، زیرا كه آنان سریع‌تر به كارهاى خیر روى مى‌آورند. (عَلَیكَ بِالأَحداثِ فَإِنَّهُم أسرَعُ إلى كُلِّ خَیرٍ (الكافى، ج8، ص93)) و به همین جهت است كه به فرمایش امیرالمؤمنین علیه السلام أَصْحَابَ الْقَائِمِ شَبَابٌ.» (بحار الانوار/ج1/ص33).
ویژگى‌هاى یك نسل منتظر و وجوه تمایز آن از سایرین، همان نكته‌اى است كه شهید مطهرى به آن اشاره دارد؛ كه بسیارى از آدم‌هاى خوب، صالحند نه مُصلح. یكى از اصلى‌ترین تفاوت‌هاى صالح و مُصلح، در نسبت تعهد به مسؤولیت‌هاى اجتماعى تعریف مى‌شود. مُصلح بجاى انزوا و جامعه گُریزى، جامعه گُزین با تجهیزات لازم (یعنى تقوا) است. تقواى اسلامى، یعنى مجهز شدن به تجهیزات و زره مقاوم در مقابل آسیب گناه براى ورود به منطقه گناه، با هدف نجات و دستگیرى از گناه‌كاران در جامعه. مُصلح گوشه‌گیرى ندارد و سعى مى‌كند كه بگیرد غریق را.
صاحب دلى به مدرسه آمد ز خانقاه بشكست عهد صحبت اهل طریق را
گفتم میان عالم و عابد چه فرق بود تا اختیار كردى از آن این فریق را؟
گفت آن گلیم خویش به در مى‌برد ز موج وین جهد مى‌كند كه بگیرد غریق را
(گلستان سعدی/باب دوم/حكایت37)
اساساً مسلمان بودن و مسؤول بودن با یكدیگر لازم و موم هستند. بخشى از تكالیف و فرائض الهى و وظایف و مسؤولیت‌هاى الهى مسلمانان، مسؤولیت‌هاى اجتماعى و وظایفى است كه آحاد مسلمین باید براى جامعه خود انجام دهند. تا كسى خود، درجاتى از مُصلح بودن را نداشته باشد نمى‌تواند به مقام یارى مُصلح موعود (علیه السلام) برسد. به همین جهت وقتى كسى توفیق مى‌یابد و مُصلح اجتماعى مى‌شود، در حقیقت به تمام سعادت و خوشبختى نائل شده است چراكه امیرالمؤمنین علیه السلام مى‌فرمایند: سعى و تلاش در جهت اصلاح عموم مردم، از كمال خوشبختى است.» (مِن كَمالِ السَّعادةِ السَّعیُ فی صَلاحِ الجُمهورِ (غرر الحكم/ح9361). و بحمدالله منصب امامت جمعه در نظام جمهورى اسلامى كه نظام زمینه‌ساز ظهور امام زمان علیه السلام است، چیزى جز مسؤولیت اصلاح اجتماعى نیست[ایجنا]
ریشه تاریخی اربعین/حضور جابر در کربلا/بازگشت اسیران/الحاق سرمطهر به بدن/راهپیمایی وانتفاضه اربعین
كه ,امام ,السلام ,علیه ,وَ ,مهدى ,علیه السلام ,است كه ,امام زمان ,را به ,زمان علیه ,علیه السلام فرمود ,الْحُسَیْنِ علیهما السلام ,بْنُ الْحُسَیْنِ علیهما
درباره این سایت